مدیریت پسماند

تعریف پسماند

به کلیه مواد زائد جامد و مایع فسادپذیر و فسادناپذیر(غیر از فاضلاب) که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم حاصل فعالیت انسان بوده و ازنظر تولیدکننده زائد تلقی می‌گردد، پسماند گفته می‌شود که داری تقسیم‌بندی ذیل می‌باشد .

1. پسماندهای عادی: پسماندهای آلی و غیر آلی حاصل از فعالیت‌های روزمره انسان در شهر،روستا و خارج از آن‌ها در این بخش قرار می‌گیرد
2. پسماندهای پزشکی: پسماندهای عفونی و زیان‌آور ناشی از بیمارستان‌ها، مراکز بهداشتی، آزمایشگاه‌ها و سایر مراکز مشابه را پسماند پزشکی گویند.
3. پسماندهای ویژه : کلیه پسماندهایی که حداقل یکی از خواص خطرناک از قبلی سمی بودن ، بیماری‌زایی، قابلیت انفجار یا اشتعال، خوردگی و مشابه آن به مراقبت ویژه نیاز دارند در طبقه‌بندی پسماند ویژه قرار می‌گیرد.
4. پسماندهای صنعتی : پسماندهای ناشی از فعالیت‌های صنعتی و معدنی پسماندهای پالایشگاهی و امثال آن را پسماند صنعتی گویند.
5. پسماندهای کشاورزی : کلیه مواد زائد زراعی، باغی، جنگلی و غیره را پسماند کشاورزی می‌نامند.

بسته به نوع پسماند و ساختارهای حاکم بر جامعه ، سازمان های مختلف می توانند عهده دار مدیریت پسماند باشد که معمولا در حوزه پسماندهای جامد شهری ، شهرداری ها یا سازمان هایی با عنوان سازمان مدیریت پسماند عهده دار این وظیفه خواهند بود. در کشورهای مختلف با وضع قوانینی تحت عنوان قانون مدیریت پسماند، چگونگی انجام فعالیت و مسولیت ها در حوزه پسماند تدوین می شود .

اگر تولید کنندگان پسماند را به چهار بخش شهری، بیمارستانی، کشاورزی و صنعتی تقسیم کنیم در هر کدام از بخش ها می توان شاهد پسماندهای جامد، مایع، گاز و پسماندهای ویژه بود. که برای هر بخش و در خصوص هر نوع پسماند مکانیزم ها و روش های مختلف مقابله و امحا یا استفاده مجدد وجود دارد.

در قانون مدیریت پسماند ایران

در ماده ۱  قانون مذکور  به‌صراحت ذکرشده است که جهت تحقق اصل پنجاهم (50) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و به‌منظور حفظ محیط‌زیست کشور از آثار زیان‌بار پسماندها و مدیریت بهینه آن‌ها، کلیه وزارتخانه و سازمان‌ها و مؤسسات و نهادهای دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی که شمول قانون بر آن‌ها مستلزم ذکر نام می‌باشد و کلیه شرکت‌ها و مؤسسات و اشخاص حقیقی و حقوقی، موظف‌اند مقررات و سیاست‌های مقرر در این قانون را رعایت نمایند(قانون مدیریت پسماند،1383).
توجه به امر بهداشت و سلامت جامعه و رعايت جنبه‌های پيش‌گيري قبل از درمان بدون توجه به سيستم‌هاي جمع‌آوری و دفع مواد زائد كه مسبب اصلي آلودگي در شهرها و روستاهاي كشور است، امکان‌پذیر نيست.
اشاعه بيماري كيست هيداتيك، بروز گهگاه وبا، انواع بيماري‌هاي پوستي همچون ليشمانيوز و سلسله بيماري‌هاي سرطان‌زا و سکته‌های نابهنگام در جوامع كنوني كه معمولاً به مواد فسادپذیر و پس‌مانده‌های شيميايي محیط‌زیست نسبت داده مي‌شود ماحصل تداخل صدها نوع مواد سمي و عفونت‌زا با زباله‌هاي شهري و انتشار آن‌ها در آب، خاك و هواي زندگي روزمره ماست.