کشاورزی مبتنی بر آبیاری دقیق (Irrigation farming)(۱) امکان می دهد تا منطقه ای بتواند به تولید مواد غذایی در تمام طول سال و دو برابر شدن مقدار مواد غذایی اقدام کند.

به گزارش ایانا از وب سایت دیلی تراست، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) اعلام کرد، ۸۰ درصد از زمین های کشاورزی در سراسر جهان ، آبیاری نمی شوند. هزینه های بالای تجهیزات آبیاری، شیوه های ناکارآمد آبیاری باعث شده تا آبیاری بهینه برای بسیاری از کشاورزان در سراسر جنوب صحرای آفریقا دشوار شود.

طرح های آبیاری دولت نیجریه

بر اساس گزارش سایت فائو نیجریه دارای پتانسیل عظیمی برای آبیاری با پروژه های مربوط به سدها در سراسر کشور است. با این حال، بسیاری از سدها ، بخش هایی که دولت روی آن ها سرمایه گذاری کرده ، یا به حال خود رها شده و یا کمتر از ۵۰درصد از آن ها مورد استفاده قرار می گیرند. 

استاد ابراهیم عمر ابوبکر، مدیر موسسه تحقیقات کشاورزی دانشگاه احمدو بلو زاریا (زاریا شهری بزرگ در ایالت کادونا ، در شمال نیجریه ) و متخصص در زمینه آبیاری، دیدگاه های خود را در یک مصاحبه اختصاصی با Daily Trust در میان گذاشته است.

وی گفت: ” استفاده از طرح آبیاری رودخانه Hadeja-Jama’are، حدود ۵۰درصد است و این یک پروژه آبیاری است که به شیوه گرانش محور انجام می شود و لازم نیست که هزینه ای برای سوخت پمپاژ، پرداخته شود.”

سد Zobe در Dutsin-Ma در کاتسینا، ۴۰ سال پیش ساخته شده و فعالیت بسیار کمی در زمینه آبیاری دارد –این در حالی است که سد و آب، وجود دارد اما بلااستفاده مانده است. همچنین از سد Jibiya در ایالت کاتسینا ، بیش از ۴۰ درصد استفاده نمی شود.

هزینه های آبیاری

استاد ابوبکر تاکید کرد چنانچه آب سدها توسط پمپ ها هدایت شود، هزینه های آبیاری بالا می رود. به عنوان مثال سد Jibiya ، آبیاری به روش گرانشی انجام نمی شود، و، پمپاژ توسط پمپ های بزرگ دیزلی انجام می شود، به طوری که روزانه مدیران آبیاری باید نسبت به خرید سوخت دیزل به منظور پمپاژ آب کشاورزان اقدام کنند. 

این متخصص اشاره می کند: “این آبیاری مبتنی بر پمپ نیاز به مقدار زیادی پول برای خرید سوخت دیزل دارد چراکه سوخت دیزل در این کشور بسیار گران است.”

طرح آبیاری موثر و مقرون به صرفه

مدیر موسسه تحقیقات کشاورزی IAR(Institute for Agricultural Research (IAR) )، کسی که سال های زیادی به عنوان کارشناس درحوزه آبیاری کار کرده، پیشنهاد کرد، به منظور کاهش هزینه های آبیاری، طراحی سدهای آبیاری باید مبتنی بر جاذبه انجام شود به طوری که آب بتواند توسط گرانش جریان یابد، و دیگر لازم نیست برای پمپاژ، پمپ های دیزلی خریداری شود.”

همچنین راه دیگر برای کاهش هزینه های آبیاری ، کاهش هزینه های سوخت دیزل است.

وی گفت: “در کشورهایی که دولت های آن ها، به توسعه و کشاورزی می اندیشند، هزینه سوخت دیزل نصف هزینه بنزین است. به عنوان مثال، در عربستان سعودی سوخت دیزل نصف هزینه بنزین است. همچنین در بسیاری از کشورهای دیگر، هزینه دیزل همیشه پایین تر از هزینه بنزین است، چراکه دیزل در حمل و نقل استفاده می شود و اگر هزینه کالا کم شود، اقتصاد بهتر خواهد شد.”

این کارشناس افزود: “سوخت دیزل در تمام ماشین آلات سنگین کشاورزی استفاده می شود بنابراین اگر هزینه های سوخت دیزل بهبود یابد، به بهبود اقتصاد کمک می شود.”

کاهش هزینه های کشاورزان 

استاد ابوبکر، توصیه می کند، که یکی دیگر از راه هایی که به کاهش هزینه ابیاری کشاورزان کمک می شود،” Deficit Irrigation ” (۲۲) است، روشی است که تنها زمانی که محصولات به ابیاری نیاز دارد از ان استفاده می شود.. در این مورد، میزان آبیاری به حداقل رسیده در حالی که بازده بالا است. “

وی تاکید کرد، نیاز است تا مفهوم deficit irrigation در میان کشاورزان ترویج داده شود، زیرا کشاورزان معتقدند که آب بیشتر به معنی عملکرد بیشتر است، که این درست نیست؛ چرا که اگر بیش از حد آبیاری، انجام شود، کاهش عملکرد را در پی دارد. همچنین مفهوم برنامه ریزی آبیاری باید به کشاورزان آموزش داده شود به طوری که یک مزرعه تنها زمانی که محصول به آب نیاز دارد، باید آبیاری شود. “

این محقق نگران این مسئله است که بسیاری از مواقع زمانی که کشاورزان به آبیاری زیاد اقدام می کنند، هزینه های آبیاری نیز افزایش می یابد.

ترجمه: فرحناز سپهری

پی نوشت:

۱- روش آبیاری که در آن مقدار کنترل شده آب برای گیاهان و در فواصل منظم در نظرگرفته می شود. این روش در مناطق خشک و مناطقی که دارای بارش ناکافی است، استفاده می شود.

۲- روش بهینه آبیاری است که در مراحل مختلف رشد محصول و در زمان بحران خشکی به کار گرفته می شود. در خارج از این دوره، آبیاری محدود شده و با بارش، حداقل میزان آب فراهم می شود.