در حالی که صادرات محصولات کشاورزی می‌تواند حجم قابل توجهی از صادرات غیرنفتی ایران را شامل شود، به‌علت رها بودن صادرات محصولات کشاورزی، برخی دلال‌ها و واسطه‌ها، محصولات ایرانی را در کارتن‌های کهنه موز از گمرک بندرعباس، بندرلنگه و آبادان صادر می‌کنند.
مدیرعامل اتحادیه صادرکنندگان میوه و تره‌بار فارس امروز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) با اعلام این خبر گفت: صادرات میوه و تره‌بار نسبت به سال‌های گذشته در شرایط مناسب‌تری قرار گرفته و با تغییر شرایط سیاسی، زمینه برای افزایش فعالیت‌های بازرگانی ایران در بازارهای هدف فراهم است، اما در داخل کشور هیچ برنامه مدونی برای تقویت صادرات وجود ندارد.
هادی حنایی افزود: کشورهای حوزه جنوب خلیج فارس بخش قابل توجهی از نیاز خود را از بازارهای ایران فراهم می‌کنند، اما با وجود وابستگی به کالاهای صادراتی ایرانی، هیچ‌گاه تجارت دو کشور روی کاغذ قرار نگرفته و به‌صورت شفاهی و با اعمال نظر آنها صورت می‌گیرد؛ این در حالی است که انتظار می‌رود وزارت امور خارجه در رأس افزایش فعالیت‌های سیاسی خود، زمینه را برای تبادلات تجاری مدون و برنامه‌ریزی‌شده فراهم کند.
صادرات محصولات کشاورزی در کارتن موز
وی خاطرنشان کرد: در حالی که حجم تولید میوه و محصولات صیفی در ایران در حجم بالایی قرار دارد و می‌تواند بخش قابل توجهی از صادرات غیرنفتی ایران را شامل شود، ورود عده‌ای افراد ناآشنا و عدم وجود ساماندهی صادرات محصولات کشاورزی، باعث شده عده‌ای در کارتن‌های کهنه موز، اقدام به صادرات محصولات کشاورزی کنند.
حنایی ادامه داد: با کمال تأسف در گمرک بندرعباس، بندرلنگه و آبادان به تواتر می‌توان شاهد صدور محصولات کشاورزی به‌ویژه سبزی و صیفی به‌صورت فله‌ای و در کارتن‌های کهنه موز هستیم که نشان‌دهنده رها کردن بازار صادراتی کشور است و در آینده جایگاه و اعتبار ایران را در بازارهای بین‌المللی خدشه‌دار خواهد کرد.
صادرکنندگان حمایت مادی و معنوی نمی‌شوند
مدیرعامل اتحادیه صادرکنندگان میوه و تره‌بار فارس تصریح کرد: صادرات محصولات کشاورزی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اقلام صادرات غیرنفتی به‌شمار می‌رود که به‌عنوان یکی از مزیت‌های نسبی کشور که جای فعالیت دارد، باید مورد توجه دولت‌ها قرار گیرد، اما با وجود توجه ویژه به بخش صنعت، بخش کشاورزی همواره مورد توجه دولت‌ها نیست.
وی یادآور شد: صادرکنندگان بخش کشاورزی با وجود اینکه تلاش زیادی برای به‌دست آوردن بازارهای صادراتی و ایجاد پایگاه و اعتبار برای کالاهای خود می‌کنند، مورد حمایت دولت نیستند. نه‌تنها مشوق‌های صادراتی که در گذشته پرداخت می‌شد، حذف شده است، بلکه صادرکننده مورد حمایت معنوی دولت نیست.
حنایی تأکید کرد: حجم قابل توجه ورود انواع محصولات کشاورزی به کالا در حالی صورت می‌گیرد که امکان واردات کالا در مقابل محصولات صادراتی بود و می‌توانست به‌عنوان یک وجهه و امتیاز به صادرکنندگان قلمداد شود، اما چنین اقدامی نیز صورت نمی‌گیرد.
آفریقای جنوبی بازار پرتقال کشورهای عربی را گرفت
مدیرعامل اتحادیه صادرکنندگان میوه و تره‌بار فارس اظهار داشت: با وجود آنکه حجم تولید انواع مرکبات در ایران بسیار بالاست، به‌علت بالا بودن قیمت‌های تمام‌شده، عملاً رقابت چندانی نمی‌توان در بازارهای صادراتی با سایر کشورها کرد.
وی همچنین گفت: قیمت تمام‌شده واردات پرتقال از آفریقای جنوبی در بندرعباس با احتساب هزینه‌های حمل و نقل حداکثر دوهزار تومان است، در حالی که با وجود تولید مرکبات در جنوب کشور نمی‌توان مرکبات را به این قیمت از بندرعباس به امارات و بندر دبی صادر کرد.
حنایی در ادامه افزود: آفریقای جنوبی که در سال‌های اخیر تمرکز ویژه‌ای برای صادرات مرکبات داشته است، توانسته بازار داخلی محصولات را از آن خود کند.
واریته‌های صادراتی مورد توجه نیستند
وی خاطرنشان کرد: حجم تولید برخی محصولات کشاورزی ازجمله سبزی و صیفی در ایران در برخی فصول به قدری بالا است که بازار با اشباع روبه‌رو است و بهترین گزینه، صادرات آنها است، اما عدم توجه به نوع واریته‌های کاشته‌شده باعث شده اقلام تولیدی خارج از استانداردهای صادراتی باشند.
حنایی ادامه داد: با وجود اینکه گوجه‌فرنگی از تقاضای مناسبی در بازارهای کشورهای عربی برخوردار است، اما واریته‌هایی که در ایران به‌ویژه در جنوب کشور کشت می‌شود، عملاً قابلیت صادراتی ندارند و انتظار می‌رود وزارت جهاد کشاورزی با تمرکز بر واریته‌های صادراتی، امکان صادرات این کالا را فراهم کند.
امتیازی از تولید انحصاری لیموشیرین، عاید ایران نشد
مدیرعامل اتحادیه صادرکنندگان میوه و تره‌بار فارس تصریح کرد: همه کشورها از تولیدات خاص و محصولات ویژه خود به‌عنوان یک مزیت نسبی در قدر مطلق صحبت می‌کنند، در حالی که مزیت‌های نسبی در ایران در حوزه کشاورزی رهاشده و بدون توجه باقی مانده است.
وی یادآور شد: لیموشیرین در همه کشورهای اروپایی و آمریکایی وجود ندارد و ایران به‌تنهایی دارای چنین مزیت نسبی است، اما از آنجا که صادرات کالاهای کشاورزی در کشور هیچ‌گاه مشمول سیاست‌گذاری‌های کلان در صدر فعالیت‌های کابینه نبوده است، نتوانسته در بازارهای بین‌المللی معرفی شود؛ لذا به‌علت ناآشنا و مقهور ماندن، مورد توجه نیز قرار نمی‌گیرد.
حنایی تأکید کرد: کشورهای استوایی توانسته‌اند با معرفی میوه‌های خود به‌عنوان میوه‌های گرمسیری در سایت‌های مختلف به‌ویژه تبادلاتی که با فائو دارند، زمینه را برای صادرات محصولات خود فراهم کنند و امروز شهروندان ایرانی بسیاری از میوه‌هایی که در عمر خود هرگز ندیده‌اند، به اسم شناخته و فواید آن را می‌دانند، اما لیموشیرین که دارای انحصار ویژه در ایران است، هنوز شناخته‌شده نیست.
وی اظهار داشت: شرایط کنونی برای صادرات محصولات کشاورزی در کشورهای عربی، روسیه و بسیاری کشورهای دیگر فراهم است، اما لازم است دولت برای ساماندهی صادرات محصولات کشاورزی وارد گود شده و به حمایت از بخش خصوصی بپردازد./