وزارت جهاد کشاورزی تاکنون الگوی کشت متناسب با منابع آب کشور را تدوین نکرده است.
معاون سابق دفتر آب و خاک امروز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) با اعلام این خبر گفت: البته میزان کاهش منابع آب در سال‌های خشکسالی هیچ‌گاه به صورت رسمی از سوی وزارت نیرو اعلام نشده است.
تورج فتحی افزود: در زمان ساخت هر سد بر اساس ظرفیت مخزن آن، وزارت نیرو با در نظر گرفتن اولویت تأمین آب شرب، حجم خاصی از آب را به بخش صنعت و کشاورزی اختصاص می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: بخش عمده آب پشت مخزن سدها در بخش کشاورزی مصرف می‌شود؛ زیرا عموماً صنایع نیاز خاصی ندارند و اگر هم داشته باشند در زمان ساخت سد اعلام می‌کنند که در تخصیص‌ها در نظر گرفته شود.
فتحی ادامه داد: معمولاً در سال‌های خشک کشاورزان به‌دلیل کاهش حجم آب، ساعات برداشت خود از منابع آب را کاهش می‌دهند؛ یعنی به جای برداشت سه ساعت آب، دو ساعت یا یک ساعت و نیم آب برداشت می‌کنند.
وی تصریح کرد: وزارت نیرو هر سال برای مخزن تک‌تک سدها میزان آب داخل مخزن را محاسبه نمی‌کند تا کاهش حجم آب کشاورزی را به ذی‌نفعان اعلام کند. ضمن آنکه اگر مصرف آب شرب در یک سال افزایش یابد، اولویت اصلی این وزارتخانه تأمین آب شرب مردم است.
معاون سابق دفتر آب و خاک تدوین الگوی کشت را مهم‌ترین اقدام وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد و یادآور شد: متأسفانه این کار به‌عنوان یکی از نیازهای اصلی کشور باید در سال‌های گذشته انجام می‌شد، اما تاکنون چنین اقدامی صورت نگرفته است.
فتحی تأکید کرد: وزارتخانه‌های نیرو می‌تواند بر اساس آمارهای بلند مدت خود در دوره‌های خشکسالی و ترسالی حداقل و حداکثر آب قابل تخصیص به بخش کشاورزی را مشخص کند. وزارت جهاد کشاورزی هم بر اساس این آمارها باید محصولات قابل کشت و غیرقابل کشت را در مناطق مختلف تعیین و به کشاورزان معرفی کند.
وی اظهار داشت: وزارت جهاد کشاورزی و نیرو می‌توانند با همکاری یکدیگر و بر اساس اولویت حوضه‌های آبریز وارد عمل شده و ساماندهی لازم در زمینه مدیریت منابع آب را انجام دهند.
فتحی همچنین گفت: متأسفانه تاکنون هیچ محدودیتی برای کشاورزان از نظر کشت محصولات ایجاد نشده است. چه کسی به کشاورزان اجازه می‌دهد در حاشیه زاینده رود با بارندگی کمتر از 300 میلیمتر و تبخیر چهار متر برنج بکارند؟ یا اینکه چرا کشت برنج در حاشیه رودخانه‌های استان فارس ادامه دارد!؟
وی در ادامه افزود: در شرایطی که همه آبخوان‌های خراسان رضوی منفی است، هنوز کشت چغندرقند در این استان ادامه دارد که با واقعیت منابع آبی این منطقه همخوانی ندارد.
معاون سابق دفتر آب و خاک خاطرنشان کرد: متأسفانه الگوی کشت در بخش کشاورزی حتی به‌صورت آزمایشی نیز به اجرا درنیامده است، در صورتی که مهم‌ترین عامل محدودکننده کشت در ایران آب است و محدودیت منابع خاک نداریم.
فتحی در پاسخ به اظهارات کارشناسان خاک که از محدودیت منابع خاک در کشور خبر می‌دهند، ادامه داد: در ایران کمبود آب نسبت به خاک، محدودیت بیشتری برای کشت ایجاد می‌کند. نزدیک به 20 میلیون هکتار زمین قابل کشت در کشور وجود دارد که فقط قادریم هفت تا هشت میلیون هکتار آن را زیر کشت آبی ببریم.
وی تصریح کرد: محور توسعه در ایران باید بر مبنای پتانسیل‌های آبی کشور نوشته شود، نه اینکه بدون توجه به منابع آبی برای توسعه کشاورزی برنامه‌ریزی کنیم!/
خبرنگار: لیلا مرگن