برای نخستینبار، تأثیر گیاه دارویی باریجه بر کاهش قند خون در شرایط درون آزمایشگاهی با تلاش دو دانش آموز 17 ساله ایرانی به اثبات رسید.
به گزارش خبرگزاری کشاورزی ایران، نگین ملکرئیسی و مبینا آقایی، دانش آموزان تهرانی، در پژوهشی مشترک که یک سال به طول انجامید موفق به کشف و اثبات اثر مهار کنندگی گیاه باریجه بر یکی از آنزیم های موثر در تجزیه گلیکوژن و به تبع آن نشاسته همانند آلفا گلوکوزیداز شدند.
ملک رئیسی در گفت و گویی اعلام داشت: این پژوهش با هدف بررسی تاثیر گیاه باریجه بر قند خون انجام شده و نتیجه آن می تواند در صنعت داروسازی و درمان بیماران دیابتی کاربرد داشته باشد.
وی افزود: این پژوهش با عنوان بررسی اثر بازدارندگی عصاره هیدروالکلی گیاه باریجه بر فعالیت آلفا گلوکوزیداز به عنوان فاکتور کاهش دهنده قند خون در محیط درون آزمایشگاهی در شانزدهمین جشنواره خوارزمی نیز در مرحله استانی رتبه کسب کرده است.
ملک رئیسی اظهار داشت: بخش عمده این پژوهش با امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی دبیرستان و با کمک الهه نجفیان اشرفی استاد راهنمای مدرسه در سال 92 آغاز و در تابستان سال گذشته به اتمام رسید و نتایج آن توسط دانشگاه شهید بهشتی تایید شد.
وی در مورد چگونگی این آزمایش گفت: ما از سه بخش گیاه دارویی باریجه یعنی بافت غده، صمغ و اندام هوایی آن مانند برگ و ساقه عصاره تهیه و سه نمونه عصاره را در مرحله محلول سازی با آنزیم آلفا گلوکوزیداز با غلظت های مختلف 5 درصد، 10 درصد و 15 درصد مورد اندازه گیری و یا سنجش نوری قرار دادیم، اما به علت کیفیت پایین و مشخص نبودن درصد خلوص این آنزیم که از بازار آزاد تهیه کرده بودیم، برای اطمینان، سه نمونه عصاره را برای آنالیز به پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی دانشگاه شهید بهشتی ارسال کردیم.
ملک رئیسی ادامه داد: نتایج آزمایش ها و آنالیزهای انجام گرفته توسط محققان این پژوهشکده نشان داد که تاثیر هر یکی از سه بخش گیاه باریجه بر مقدار قند خون متفاوت است به طوری که بیشترین تاثیر در کاهش قند خون مربوط به بافت غده گیاه باریجه به میزان 3/94 درصد، اندام هوایی 2/43 درصد و صمغ این گیاه حدود 5/10 درصدد است.
وی عدم دسترسی به آنزیم آلفا گلوکوزیداز با کیفیت برای انجام آزمایش نهایی، عدم همکاری شرکت های شیمی دارو و موسسه های تحقیقاتی و نبود مواد آزمایشی با کیفیت در بازار آزاد را از مشکلات این پژوهش نام برد.
این دانش آموز 17 ساله خاطرنشان کرد: ما به علت عدم دسترسی به مواد آزمایشی و نبود حمایت های مراکز تحقیقاتی نتوانستیم تاثیر این گیاه را بر بدن موجود زنده به طور مستقیم بررسی کنیم.
وی که در مراحل مختلف پژوهش خود از حمایت های والدینش برخوردار بوده است، خواستار توجه و حمایت دست اندرکاران در حوزه تحقیقاتی و سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان از محققان جوان شد.
گفتنی است؛ گیاه دارویی باریجه در طب سنتی برای درمان تنگی نفس و سرفه مزمن مصرف می شود و در حال حاضر این گیاه ارزشمند و گران قیمت بیشتر مصرف صنعتی پیدا کرده است.
امروزه از این گیاه در صنایع غذایی به عنوان طعم دهنده، صنایع عطر و ادکلن و همچنین به عنوان نوعی چسب مخصوص برای چسباندن سنگ های قیمتی مانند الماس استفاده می شود و یکی از خریداران اصلی عمده باریجه ایران، کشور فرانسه است.
مرکز اصلی پراکنش گیاه باریجه در بخش وسیعی در شمال شرقی ایران به خصوص استان های گلستان، مازندران و اصفهان و دامنه های البرز است و چند سالی است که برخی از کشاورزان و مجریان طرح های مرتع داری به کشت آن مبادرت ورزیده اند./